Energietransitie & ruimtelijke ordening kunnen niet zonder elkaar
Wat houdt energietransitie in? Werk je bij de overheid en ben je actief op het gebied van ruimtelijke ordening en gebiedsontwikkeling, dan krijg je ongetwijfeld met het fenomeen energietransitie te maken. De kern hiervan is dat we de menselijke ecologische voetafdruk moeten verkleinen door te kiezen voor duurzame, CO-neutrale en milieuvriendelijke bouwprojecten en bouwmethoden. Wat zijn de belangrijkste mogelijkheden om bij gebiedsontwikkeling rekening te houden met de noodzakelijke energietransitie?
Energietransitie en ruimtelijke ordening kunnen niet zonder elkaar Uiteraard heb je als professional bij gebiedsindeling, bouw en ruimtelijke ordening te maken met de wet ruimtelijke ordening, het gemeentelijke bestemmingsplan en, vanaf 2021, met de nieuwe omgevingswet. Energietransitie en ruimtelijke ordening kunnen vice versa niet zonder elkaar. Want waar moeten windmolenparken, zonnepaneelparken en extra elektriciteitscentrale – die nodig zijn voor de toename van elektrisch vervoer en het groeiende gebruik van elektrische apparaten – gevestigd worden? Welke belangen wegen zwaarder: die van boeren, burgers, bedrijven of de natuur? Met dit soort vraagstukken krijgen steeds meer stedelijke professionals, overheidsmedewerkers en bedrijven te maken. Want de energietransitie die zich nu al voltrekt en alleen maar in omvang toeneemt, gaat aan niemand en niets voorbij.
Toch gaat het lukken! Bovenstaande boodschap werd in een lezing in 2017 beklemtoond door Dirk Sijmons, een ervaren landschapsarchitect, professor Landscape Architecture aan de Universiteit van Wageningen en medeschrijver van het Nationaal perspectief Energie en Ruimte. Sijmons ziet een rol weggelegd voor overheden, die de voorwaarden kunnen scheppen om voldoende energieparken bij te bouwen. Sijmons voert zelf een pleidooi voor enkele grote nationale energiegebieden, waar windmolens en zonnepanelen (zonne-akkers) geconcentreerd moeten worden. Als overheden de ruimte scheppen voor dit soort initiatieven, is er volgens Sijmons een gerede kans dat Nederland in 2050 een energieneutraal land kan worden.
Restwarmte uit de industrie kan benut worden Een belangrijk aandachtspunt bij de energietransitie in relatie tot de ruimtelijke ordening, is volgens Sijmons ook het grootschalig gaan hergebruiken van restwarmte uit de industrie. Overheden zouden hierin een rol kunnen spelen door het bedrijfsleven te verbieden om restwater te lozen. Dan worden fabrieken en bedrijven namelijk gedwongen om op zoek te gaan naar alternatief gebruik van hun koelwater. Dit levert uiteindelijk niet voor de industrie en het bedrijfsleven zelf winst op, maar zeker ook voor de samenleving als geheel.
